Op de plek van de Grote Kerk lag reeds in de prehistorie een openluchtheiligdom. Daarna bouwden de Romeinen hier de grootste Gallo-Romeinse tempel ten noorden van de Alpen. De eerste christelijke kerk die hier is gebouwd, stamt uit de 8e eeuw.
De dood van Werenfridus
De kerk is volgens de verhalen gesticht door de heilige Werenfridus, een van de helpers van de beroemde Utrechtse bisschop Willibrord. Werenfridus had de taak om Elst en omgeving te bekeren tot het christendom. Werenfridus overleed in augustus 760. Zowel Elst als Westervoort wilde de dode evangelieprediker in zijn midden houden. De twee dorpen spraken af om de kist met het lijk op een vlotje op de Rijn te zetten en het vervolgens zelf naar zijn eindbestemming te laten drijven. Het vlot dreef richting Elst, waar Werenfridus dan ook werd begraven.
De kerk
De door Werenfridus gestichte kerk van Elst was, zoals de meeste kerken uit die tijd, gewijd aan Sint Maarten. In de 10e of 11e eeuw is deze kerk vervangen door een Romaanse kerk. De huidige kerk is weer een latere versie, gebouwd rond 1483. Die nieuwe kerk werd opgedragen aan Werenfridus. De stoffelijke resten van Werenfridus zijn in 925 verplaatst van de ondergrondse grafkamer naar een reliekschrijn in de kerk. Het grootste gedeelte daarvan is echter in 1588 verwoest tijdens een beeldenstorm. Een klein gedeelte van de relieken kon worden gered en belandde uiteindelijk in Emmerich.
WOII en de relieken van Werenfridus
In september 1944 lag de kerk in de vuurlinie van Operatie Market Garden. Het oorlogsfront lag daarna een half jaar dwars door de Betuwe. De kerk raakte in deze periode zwaar beschadigd. Ook de stad Emmerich raakte zwaar beschadigd. Van de heilige Werenfridus rest nu nog slechts één verbrand botje.
“
