Aan de Stationsstraat in Wehl staat de monumentale stoomtimmerfabriek uit 1909. De fabriek is opgericht door de Wehlse aannemer en architect Theodor Damen, die er voor zichzelf ook een woonhuis liet bouwen. Het complex is een zeldzaam gaaf voorbeeld van een industriële houtzagerij met woning uit het begin van de 20e eeuw.
Limburg
De oprichting van een stoomtimmerfabriek past helemaal in de opkomende industrialisering aan het eind van de 19e en begin van de 20e eeuw. Dat was niet alleen voorbehouden aan grotere plaatsen als Doetinchem, maar ook kleinere dorpen op het platteland. De plek was vooral strategisch gekozen: via het pas aangelegde spoor kon het gezaagde hout per trein worden afgevoerd. Grootverbruikers van hout waren de steenkoolmijnen in Limburg, die de planken gebruikten om mijngangen te stutten.
Overgangsstijl
Fabriek en woonhuis zijn gebouwd in een zogeheten Overgangsstijl, in een mix van baksteen, kalkzandsteen en beton. Voor het boerendorp Wehl in die tijd was dat heel modern. De bakstenen muren geven een robuuste uitstraling, terwijl de versieringen het juist weer wat speels maken. Vooral de sierkantelen zijn heel karakteristiek voor de fabriek. In 1938 is de fabriek met een uitbouw vergroot. Na stopzetting van de activiteiten hebben enkele machines een tweede leven gekregen bij broedmachinefabriek Pas Reform in Zeddam.
Eerste steen
De eerste steen van de fabriek zou in 1908 worden gelegd door Theodorus’ zoon Willem. Maar Willem bedankte voor die eer. Hij wilde geen timmerman worden, maar boer (wat later ook is gebeurd). Daarop besloot Theodorus dat er dan maar geen eerste steen zou worden geplaatst. 101 jaar later, bij de feestelijke oplevering van de restauratie, is die eerste steen alsnog gelegd door een kleindochter van Theodorus.
