Valburg ontstond rond het begin van de jaartelling op een rivierduin die boven de omgeving uitstak. Veelvuldige overstromingen legden rondom deze rivierduin vruchtbare laagjes slib neer. Iets wat overal in het stroomgebied tussen de rivieren voorkwam. De grond bleek uitermate geschikt voor fruitteelt. De kerk van Valburg dateert zeker van de 11e eeuw
Kerk
Valburg wordt al vermeld in de Karolingische tijd, in 793. De nederzetting werd Falburc Marca genoemd. Geen wonder dat ook de kerk kan bogen op een eerbiedwaardige ouderdom. De onderbouw van de toren bestaat uit tufstenen blokken uit de 11e eeuw. Het middenstuk van de kerk werd vanaf de 13e eeuw gebouwd en het gotische koor stamt uit de 15e eeuw. Het koor valt op door zijn gotisch gewelf, hoge ramen, steunberen en verschillende uitbouwen.
Muurschilderingen
Bij restauraties in de 19e en 20e eeuw werden kleurige muurschilderingen uit de Middeleeuwen ontdekt. Op een van de afbeeldingen prijkte Sint Maarten die zijn mantel deelt met een bedelaar. Een andere afbeelding toonde de verzoeking van Jezus door de duivel. Jammer genoeg werden de muren beide keren na de ontdekking weer wit gekalkt.
Nog meer muurschilderingen
In de jaren ’70 van de vorige eeuw kwam men bij restauraties nog meer fragmenten van muurschilderingen tegen. Deze dateerden uit de 14e tot 16e eeuw en bevatten afbeeldingen van de kruisiging van Jezus, de apostelen en enkele heiligen. Gelukkig zijn deze afbeeldingen wel bespaard gebleven.
Sint Jacobus
Aan wie de kerk vroeger was opgedragen, is niet met zekerheid te zeggen. Mogelijk was dat Sint Jacobus de Meerdere. De begin 19e eeuw gebouwde katholieke kerk, een eindje verderop, heeft die naam in ieder geval overgenomen. De heilige Jacobus staat bekend om zijn gunstige invloed op het weer en de groei van veldvruchten en appels. Zijn naamgeving aan de Valburger kerk zou goed passen, gezien de ligging in dit fruitteelt-gebied.
