Op de Duivelsberg staat één burcht met twee motteheuvels: flinke aarden heuvels, waarop vroeger meestal een houten omwalling met toren stond. Een motte is de primitieve voorganger van het Middeleeuwse kasteel. Motte Mergelp is mogelijk gebouwd door graaf Balderik en zijn vrouw Adela rond het jaar 1000.
Graafschap Hamaland
Adela was de oudste dochter van graaf Wichman van Hamaland, een oom van keizer Otto II. Door het huwelijk van Adela met Immed werd deze laatste de nieuwe graaf van Hamaland. Adela’s jongere zus Liutgard was geheel volgens Middeleeuwse traditie voorbestemd voor een religieuze carrière. Ze werd abdis in het door haar vader gestichte klooster Elten.
Misdeeld
Na de dood van graaf Wichman kreeg het klooster in Elten naar verhouding veel meer bezittingen dan Adela en Immed. Jarenlang streed Adela tegen dit in haar ogen vermeende onrecht en schuwde daarbij niet om de wapens te gebruiken. Nadat Immed overleed, trouwde Adela met Balderik, die daarmee de nieuwe graaf van Hamaland werd. Pas na 30 jaar was de erfkwestie opgelost, na tussenkomst van de keizer.
Graafschap Hamaland
Het was waarschijnlijk Balderik die de opdracht gaf om de motte Mergelp op de Duivelsberg te laten bouwen. De Duivelsberg was het meest zuidelijke puntje van het graafschap Hamaland. Eerdere graven beschermden hun land door de aanleg van ringwalburgen, maar rond 1000 werden die vervangen door motteburchten. Motte Mergelp is daar een prachtig voorbeeld van. Andere mottes van het graafschap Hamaland zijn de Duno (bij Heveadorp), Uddel (bij Apeldoorn) en Montferland (bij ’s-Heerenberg). Waarom Mergelp bestaat uit twee mottes, is onduidelijk.
Archeologie
Balderik werd na zijn dood in 1021 begraven in het door hem gestichte klooster in Zyfflich, nog geen twee kilometer van de motte. Overigens blijkt uit archeologisch onderzoek dat de motte in de 11e eeuw niet of nauwelijks in gebruik is geweest. Mogelijk is de motte na de dood van Balderik snel in onbruik geraakt.
“
