De Woeste Hoeve was in maart 1945 het toneel van een bloedig drama. De hoogste Nederlandse SS-officier Rauter raakte hier bij een toevallige aanslag zwaargewond. Zijn wraak was gruwelijk: in heel Nederland werden 263 gevangenen geëxecuteerd, waarvan 117 op de Woeste Hoeve. Het is de grootste massa-executie van de Nederlandse oorlogsjaren.
Aanslag op Rauter
Het bizarre van de aanslag op Rauter is dat deze helemaal niet zo was bedoeld. Het Apeldoorns verzet had een Duitse vrachtwagen nodig, om daarmee een Duits vleestransport te kunnen onderscheppen. Maar toen de verzetslieden in de nacht van 6 op 7 maart 1945 bij Woeste Hoeve uit hun hinderlaag kwamen, zagen ze plots een grijsgroene BMW personenwagen. Er ontstond een vuurgevecht waarbij alle inzittenden van de auto werden gedood, behalve één man. In het donker hadden de verzetslieden niet gezien dat het Rauter was, en ook niet dat hij nog leefde.
Executies
Rauter werd enige tijd later gevonden en overgebracht naar een ziekenhuis. Omdat hij uitging van een aanslag op zijn leven, gaf hij meteen opdracht tot de ergst denkbare vergeldingsmaatregel: het fusilleren van 300 Todeskandidaten, gevangenen die vanwege uiteenlopende redenen ter dood waren veroordeeld. Uiteindelijk werden het er 263, meer konden de directeuren van de diverse gevangenissen niet leveren. En het waren ook niet allemaal Todeskandidaten niet alleen verzetsmensen werden geëxecuteerd, maar ook een aantal toevallige gevangenen. De executies werden op verschillende plaatsen voltrokken, waarvan 117 op de Woeste Hoeve. De gevangenen werden in twintigtallen vanuit Apeldoorn op een aanhanger gezet en naar de Woeste Hoeve gereden, waar het vijftig man tellende vuurpeloton klaarstond. Na vijf minuten kwam de volgende lichting.
Monument De Woeste Hoeve
De lijken werden door de Duitsers langs de grote weg gelegd. Later werden ze weggestopt in een massagraf op begraafplaats Heidehof in Ugchelen. Na de bevrijding van Apeldoorn werd het massagraf geopend en de lichamen zo goed mogelijk geïdentificeerd. Enkele slachtoffers zijn op Heidehof herbegraven aan het ‘Woeste Hoevelaantje’, enkele anderen liggen op het Ereveld Loenen. Op de Woeste Hoeve zelf staat een monument ter nagedachtenis.
