De stad Doetinchem was redelijk ongeschonden door de bezettingstijd gekomen. Maar aan het eind van de oorlog kreeg de stad alsnog de zwaarste tegenslag uit haar geschiedenis. Op 19, 21 en 23 maart 1945 bombardeerden Britse vliegtuigen het historische centrum van de stad. Een bevredigende verklaring is nooit gevonden.
Bombardementen
Aan het eind van de oorlog was de geallieerde luchtvloot vrijwel continu bezig met het bombarderen van Duitse steden en strategische objecten. Zo hoopte men Duitsland snel op de knieën te krijgen. Maar regelmatig werden ook burgerdoelen in Nederland getroffen. Dat gebeurde in Doetinchem op 19, 21 en 23 maart. De bevolking van Doetinchem was volkomen verrast. Het historische stadscentrum werd onherstelbaar beschadigd en het stadhuis, de synagoge en de Catherinakerk gingen in vlammen op. In totaal werden 120 gebouwen verwoest. Ook vielen er 143 doden en honderden gewonden.
Verklaringen
Waren dit vergissingsbombardementen of zat er een strategie achter? Niemand die het zeker weet, al zijn er wel vermoedens. Het eerste bombardement (op 19 maart) zou twee strategische doelen hebben gehad, een vliegtuigonderdelenfabriek en een verbindingspost. Deze doelen waren aangewezen door het verzet. Beide werden gemist. Het tweede bombardement (op 21 maart) zou een vergissing zijn geweest. Het eigenlijke doelwit was het Duitse stadje Isselborg, net over de grens. Een derde verklaring is dat de Duitsers in Doetinchem versterkingen hadden gebouwd om de geallieerde opmars te saboteren. Vanuit de lucht zou men hebben geprobeerd de weg vrij te maken en zo het Duitse verzet te breken.
Het hart is eruit
De bombardementen konden de Duitse troepen echter niet ontmoedigen. Ze verschansten zich in de ruïnes van de stad en ze versperden de toegangswegen met oude tramwagons. Het verzet wist te voorkomen dat er ook nog enkele bruggen werden opgeblazen. Op 2 april werd Doetinchem na enkele felle gevechten bevrijd door het Canadese leger. Het stadscentrum werd herbouwd, maar de ziel van het oude stadje kwam niet meer terug.
